Opinie: 'Praat niet over, maar met de deelnemer’

*Laurie Kos is mede-initiatiefnemer van de stichting Groen Pensioen en lid van het verantwoordingsorgaan van haar pensioenfonds ABP. Zij sprak deze toespraak uit op het Pensioen Pro Focuscongres op 16 maart 2023.

Een vraag aan alle pensioenbestuurders: wie van u heeft een sollicitatiegesprek gehad voor uw functie waarbij een pensioendeelnemer aanwezig was?

Wij pensioendeelnemers zijn in feite uw bazen, wij betalen u immers. Maar in de praktijk hebben wij weinig in de melk te brokkelen. U kunt wellicht lastig naar miljoenen bazen luisteren, maar dat ontslaat u er niet van om een uiterste inspanning te doen uw bazen te woord te staan en hen aan te horen.

Beste pensioenbestuurders, jullie beheren gezamenlijk €1500 mrd. Dat is een hele hoop verantwoordelijkheid. Als u het heeft over ‘waarde’, hoor ik vaak alleen de financiële uitleg van waarde. Ik mis de sociale en duurzame waarden, die ik nauwelijks gedefinieerd zie en die even belangrijk zijn.

U heeft een verantwoordelijkheid om pensioenvermogen voor verschillende generaties in stand te houden. U heeft een verantwoordelijkheid over dat de bedrijven en landen waar jullie in beleggen niet bijdragen aan klimaatuitstoot, de omgeving van lokale bewoners vervuilen, of arbeidsrechten schenden. Een verantwoordelijkheid die niet weg te delegeren is via uw vermogensbeheerders. U heeft verantwoordelijkheid over dat waar jullie in beleggen bijdraagt aan een wereld waar ik en mijn generatiegenoten in 2060 daadwerkelijk ook een pensioen hebben en een wereld om dit in uit te geven.

Beste pensioenbestuurders, jullie bestaan bij de gratie van ons pensioengeld, maar soms vragen wij ons wel eens af; welk draagvlak hebben jullie eigenlijk voor jullie beleid?

In de afgelopen vijf jaar dat ik meekijk met pensioenfondsdeelnemers zie ik statische enquêtes langs komen, een VO vooral bestaande uit gepensioneerden en vakbondsleden, helaas geen representatieve afspiegeling die jullie voorzien van input.

Innoveer! Zoek interactieve online vormen op om in gesprek te gaan met dedeelnemers, benut sociale-mediakanalen, ga naar werkgevers toe om input op te halen, organiseer een panel met deelnemers op focusthema’s voor verdieping, ga in openbaar debat, treed naar buiten.

Input ophalen over maatschappelijk beleggen en risicopreferentie is niet te versimpelen in een platte enquête, daar moet je voor in gesprek. Enquêtes moeten niet het enige middel blijven.

Zie een petitie of kritische brief van deelnemers niet als iets tegen u als fonds maar als draagvlak voor een koerswijziging van uw beleid. Gesprekken zijn voor u en voor ons soms ongemakkelijk maar laten we dat aangaan, geef ruimte voor tegengestelde geluiden en voor schuring in gesprekken.

Beste pensioenbestuurders, als u zichzelf een lange termijnbelegger vindt, betekent dit dat er een jonge generatie actief met u moet meebeslissen.

Jongeren zijn echter zwaar ondervertegenwoordigd in de sector. Slechts 86 van de 177 fondsen heeft iemand onder de veertig in het bestuur. Dat jongeren zich wellicht minder interesseren voor pensioen, betekent niet dat hun belangen niet net zo belangrijk zijn als die van andere deelnemers in het pensioenfonds.

Zoek actief de jongere generatie op, in het bestuur, in het VO, in de adviseurs die het fonds aantrekt en de deelnemers die er zijn. Ze zijn er en hebben in uw ogen wellicht minder ervaring, maar hebben veel meer verse kennis en een verfrissende blik die in deze sector verre van kwaad kan.

Beste pensioenbestuurders, ik roep u op om de taal van de deelnemers te praten (of laat u daarmee helpen). Het nieuwe pensioenstelsel gaat nog meer complexiteit en afkortingen met zich meebrengen.

Laat de pensioendeelnemer niet zwemmen in de pensioenalfabetsoep. Hoe meer afkortingen en complexe uitleg, hoe wolliger en saaier dit onderwerp wordt, van WTP tot ESG. Maak pensioentaal vlot! En beeldend!

En als u uw beleid namelijk niet in Jip-en-Janneketaal aan mij kan uitleggen, haak ik sneller af en twijfel ik als deelnemer of u het onderwerp zelf wel goed begrijpt.

Er is bij het Pensioen Pro-congres veel óver de pensioendeelnemer gesproken in plaats van mét de deelnemer en ik roep u op om dit te doorbreken: Bevraag ons, nodig ons uit, ga in gesprek met degenen wiens geld u beheert.

En u kunt uw deelnemers en mij gewoon bellen!

Lees het artikel ook op het online vakblad Pensioenpro: https://pensioenpro.nl/pensioenpro/30055704/opinie-praat-niet-over-maar-met-de-deelnemer